2 februari 2022
In memoriam: Wijbrand Havik- voormalig directeur Libau en Monumentenwacht Groningen
Deze week kregen wij het bericht dat onze voormalige directeur Wijbrand Havik is overleden. Met veel respect en warmte denken wij aan hem terug, hij stond maar liefst ruim 30 jaar aan het roer van Libau en was ook jaren directeur van de Monumentenwacht Groningen. Behalve voor de provinciale Groningse welstandsorganisatie heeft hij ook veel betekend voor de monumentenorganisaties in Nederland.
Wijbrand was, voordat hij directeur van de provinciale Groningse welstandsorganisatie werd, docent aan de HTS van Groningen en afstudeerbegeleider op de Academie van Bouwkunst.
In zijn periode als directeur heeft hij het secretariaatswerk van de provinciaal georganiseerde welstand in de provincie Groningen weten te ontwikkelen tot de zelfstandige, onafhankelijke welstandsorganisatie Libau.
Wijbrand stond ook aan de basis van de Boerderijenstichting Groningen. Niemand had zoveel kennis over de Groninger boerderijen als hij. Wijbrand heeft zijn enorme expertise decennialang aangewend om het onderzoek naar en de doorontwikkeling van de Groninger boerderijen op allerlei manieren te bevorderen.
Doorontwikkeling welstandsorganisaties
Ook buiten de provincie Groningen heeft Wijbrand zijn sporen nagelaten. Hij was erg betrokken bij de landelijke doorontwikkeling van de welstandsorganisaties via Federatie Ruimtelijke Kwaliteit.
In 1997 schreef hij samen met Heero Meindersma ‘Geen top zonder berg’. “Een poging de ambivalentie, weerbarstigheid en complexiteit, maar vooral ook de waarde van de ruimtelijke kwaliteitszorg in beeld te brengen.”
De mannen wilden op deze manier, samen met Kees van Esch, aandacht vragen voor het belang van welstandsadvisering als het gaat om ruimtelijke kwaliteit, een aantrekkelijke leefomgeving creëren. Waarbij ook rekening wordt gehouden met de regionale identiteit en de alledaagse opgaven. Wees je bewust van het gezamenlijk belang, de mooie maatschappelijke taak die er ligt vanuit welstandadvisering! Wijbrand Havik was op dat gebied een gepassioneerd en inspirerende man.
Misschien was hij in praktische zin wel de uitvinder van wat wij beeldkwaliteitsplannen en later welstandsnota’s zijn gaan noemen.
Zorg voor welstand en erfgoed
Verder was onze voormalige directeur betrokken bij de publicaties ‘De 10 uitgangspunten voor het omgaan met monumenten’ en ‘Belvedere Verleden, Cultuurhistorie als inspiratiebron’. Ook zette hij zich in voor onder meer het Prins Bernhard Cultuurfonds en Vereniging Hendrick de Keyser.
Wij herinneren ons zijn grote deskundigheid, zorg voor welstand en erfgoed en daarbij een subliem gevoel voor bestuurlijke verhoudingen. En daarbij oog houden voor de toekomst, in een zich steeds sneller wijzigend maatschappelijk speelveld. Mede door zijn toedoen ontstond er ook een steunpuntennetwerk in Nederland, met in de provincie Groningen het Steunpunt Cultureel Erfgoed met het Platform Monumentenzorg.
Wijbrand Havik stond ook aan de wieg van de oprichting van de Monumentwacht Nederland in 1973 en was vervolgens betrokken bij de start van de Monumentenwacht Groningen, waarvan hij bestuurslid werd. In het begin van deze eeuw werd de Monumentenwacht Groningen ondergebracht in hetzelfde Pakhuis waar Libau is gevestigd en werd hij ook directeur van de ‘wacht’.
Deskundig en betrokken
In 2012 werd de advisering voor welstand en cultureel erfgoed vanuit de provincie Drenthe ondergebracht bij Libau. Ondanks alle wijzigingen, Wijbrand was en bleef de degelijke directeur die de zaken goed op orde had, waardoor wij als medewerkers ons konden bezighouden met de inhoud. Hij was echter geen directeur op afstand. Zo was hij bijvoorbeeld zeer betrokken bij de adviezen die wij gaven en keek kritisch mee, waarbij hij keer op keer zijn deskundigheid liet blijken.
Wijbrand hield ook van gezelligheid, de sociale aspecten werden zeker niet vergeten, dus er werd regelmatig samen genoten van een drankje, af en toe uitgebreid met een maaltijd. Het was dan ook vanzelfsprekend om met een gezamenlijk etentje afscheid te nemen van Wijbrand in 2012, hij ging toen met prepensioen. Het werd een bijeenkomst waarbij we, zoals altijd, weer veel hebben gelachen. Want; het was altijd hard werken, maar vaak ook hard lachen met elkaar!
We kijken allen terug op ruim 30 inspirerende en waardevolle jaren met Wijbrand Havik en wensen allen die hem lief hadden veel sterkte met dit verlies.
Namens de Raad van Toezicht en de teams van Libau en Monumentenwacht Groningen.
