5 september 2022

Ruimte voor omgevingskwaliteit! Wat levert het eigenlijk op?

In de derde post in de reeks over omgevingskwaliteit gaan we in op de vraag: wat levert het werken aan omgevingskwaliteit eigenlijk op?

Ondanks dat de Omgevingswet nog niet in werking is getreden, wordt er gelukkig al wel steeds meer vanuit het bredere kwaliteitsbegrip van omgevingskwaliteit gewerkt. Voor een viertal onderwerpen hebben wij hiervoor in onze brochure ‘Ruimte voor omgevingskwaliteit!’ interessante voorbeelden opgenomen uit het werkgebied van Libau: de prachtige provincies Groningen en Drenthe. De thema’s waarop de projecten zijn geselecteerd, speelden de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen een belangrijke rol: de woningbouwopgave, leefbaarheid, hernieuwbare energie en duurzaam bouwen.

Bovengenoemde thema’s, of liever gezegd ruimtelijke vraagstukken, kun je als gemeenten of waterschap natuurlijk separaat proberen op te lossen, maar het gevaar hiervan is dat kansen blijven liggen en de beperkt beschikbare middelen ineffectief worden ingezet. Veel van de bovenstaande vraagstukken hangen namelijk nauw samen, komen bij elkaar in de ruimte én het antwoord op het ene vraagstuk kan ook helpen een ander vraagstuk op te lossen. Wij zijn er daarom sterk voorstander van om vraagstukken in principe te koppelen. Uiteindelijk leidt dit vrijwel altijd tot betere plannen die niet eens meer tijd kosten omdat meerdere vraagstukken tegelijk worden opgelost. Laten we een voorbeeld geven.

Als we kijken naar de woningbouwopgave liggen er grote kansen in het bestaand stedelijk gebied. De infrastructuur ligt er in de basis al en er hoeven dus veel minder extra investeringen gedaan te worden ten opzichte van een bouwlocatie in de wei. Ook kan de woningbouwopgave werken als investeringsmotor om allerlei zaken in bestaand stedelijk gebied die toch al vragen om aandacht op te pakken. Denk hierbij aan het aanleggen van nieuwe energiesystemen, het klimaatbestendig maken van de openbare ruimte en het vergroten van de natuurkwaliteit. Voorts kunnen nieuwe woningen in bestaand stedelijk gebied duurzame energie opwekken voor de nieuwkomers maar óók de zittende bewoners als die zelf weinig tot geen mogelijkheden hebben om zelf energie op te wekken. Tot slot draagt de focus op bestaand stedelijk gebied bij de woningbouwopgave bij aan het duurzaam in stand kunnen houden van voorzieningen en hoogwaardig openbaar vervoer.

De inzet van ontwerpkracht is bij het oplossen van ruimtelijke vraagstukken met omgevingskwaliteit cruciaal. Stedenbouwkundigen, landschapsarchitecten en architecten zijn ervoor opgeleid om met kennis en inzichten van andere disciplines en ervaringsdeskundigen uit de omgeving de verschillende mogelijkheden die er zijn ruimtelijk te onderzoeken en de uitkomsten van dit ontwerponderzoek te vertalen in mogelijke toekomstbeelden. Op basis van het werk van de ruimtelijk ontwerpers kunnen we met elkaar het gesprek aan gaan over de verschillende mogelijkheden, keuzes maken en vervolgens verder gaan werken aan een toekomst die we met elkaar willen. Deze beeldende manier van werken draagt bij aan het overbruggen van ogenschijnlijk tegenstrijdige belangen, zorgt voor draagvlak of zelfs dat enthousiastelingen mee willen doen bij het uitwerken van plannen.

Meer lezen? Download dan de brochure via https://www.libau.nl/wp-content/uploads/Ruimte-voor-omgevingskwaliteit-slechtzienden.pdf. Bij vragen over de brochure of het Steunpunt Ruimtelijke Kwaliteit kunt u contact opnemen via steunpunt@libau.nl.

 

Illustratie: Herman Roozen